
Салықтық тексерудің алдын ала актісін тапсыру тәртібі.
Кәсіпкерлік субъектілерін қолдау мақсатында "салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне (бұдан әрі – Салық кодексі) салық төлеушілерге салықтық тексеру аяқталғанға дейін тексерудің алдын ала нәтижелеріне жазбаша қарсылықтар беруге құқық беретін түзету енгізілді.
Осы түзетулерді іске асыру үшін Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2018 жылғы 12 қаңтардағы № 20 бұйрығымен "салық төлеушіге алдын ала салықтық тексеру актісін табыс ету, салықтық тексерудің алдын ала актісіне жазбаша қарсылық беру, осындай қарсылықты қарау қағидалары мен мерзімдері, сондай – ақ оларға қатысты салықтық тексерудің алдын ала актісі бойынша нормалар қолданылатын салық төлеушілер санаттары" (бұдан әрі-қағидалар) бекітілді.
Бұл норма тексеру нәтижелері туралы хабарламаларға шағымдардың санын азайтуға мүмкіндік береді, сондай-ақ салық төлеушілерге тексеру аяқталғанға дейін Мемлекеттік кірістер органдары ішіндегі салық дауларын реттеуге мүмкіндік береді.
Осы Қағидалар Салық кодексінің 157-бабын іске асыру мақсатында әзірленді.
Осы Ереженің ережелері Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің сомаларын есептеуге әкеп соғатын салықтық тексерулерге қолданылады.:
1) қосылған құн салығының асып кеткен сомаларының, оның ішінде қайтаруға ұсынылған және салық төлеушіге қатысты жүргізілген сомалардың дұрыстығын растау мәселесі бойынша тақырыптық тексерулер негізінде жүзеге асырылады:
салық төлеушінің қайтаруға ұсынылған қосылған құн салығы сомаларының дұрыстығын растау жөніндегі қосылған құн салығы жөніндегі декларациядағы талаптары;
қосарланған салық салуды болдырмау туралы халықаралық шарттың ережелерін қолдануға байланысты, сондай-ақ резидент еместің осындай салықтық өтінішті қайта қарау туралы өтінішіне байланысты бюджеттен табыс салығын қайтаруға арналған салықтық өтініш негізінде тексерулер жүргізуге құқылы.
Салық тексеруінің алдын ала актісіне қарсылық беруге құқылы салық төлеушілердің санаттары:
1. салықтық мониторингке жататындар;
2. инвестициялық келісім-шарттар жасағандар;
3. есептелуі 20 000 АЕК-тен асатын тексеру актілері бойынша.
Салық төлеушіге алдын ала актіні тапсыру тәртібі мен мерзімі:
- алдын ала акт салық төлеушіге (салық агентіне) жеке қолын қойғызып, салықтық тексеру жүргізу мерзімі аяқталғанға дейін кемінде 5 жұмыс күні бұрын табыс етіледі;
- алдын ала актімен бір мезгілде салық кодексінің 146-бабы 4-тармағына сәйкес салықтық тексеруді тоқтата тұру туралы хабарлама табыс етіледі;
- орналасқан жері бойынша болмауына байланысты салық төлеушіге (салық агентіне) алдын ала актіні тапсыру мүмкін болмаған кезде салық кодексінің 70-бабында белгіленген тәртіппен куәгерлерді тарта отырып, салықтық тексеру жүргізіледі.
Алдын ала актіге жазбаша қарсылық салықтық тексеруді жүзеге асыратын мемлекеттік кіріс органына алдын ала акт табыс етілген күннен бастап 15 жұмыс күні ішінде келу тәртібімен ұсынылады.
Жазбаша қарсылық онда көрсетілген мәселелер шегінде оны алған кезден бастап 5 (бес) жұмыс күні ішінде қаралады
Жазбаша қарсылық:
1) салықтық тексеруді жүзеге асыратын мемлекеттік кірістер органының атауы;
2) Салық төлеушінің (салық агентінің) және (немесе) Салық кодексінің 16-бабына сәйкес жазбаша қарсылық беретін заңды не уәкілетті өкілінің тегі, аты және әкесінің аты (ол болған кезде)не толық атауы, оның тұрғылықты жері (орналасқан жері);
3) сәйкестендіру нөмірі;
4)салық төлеушінің (салық агентінің) жазбаша қарсылығына қол қойған күні;
5) жазбаша қарсылық беруші тұлға өз талаптарын негіздейтін мән-жайлар және осы мән-жайларды растайтын дәлелдемелер;
6) қоса берілетін құжаттардың тізбесі көрсетілуге тиіс.
Салық төлеуші (салық агенті) бұрын берілген жазбаша қарсылықты кері қайтарып алуға құқылы.
Салықтық тексеру салық кодексінің 18-тарауында белгіленген тәртіппен мынадай жағдайларда аяқталуға жатады:
1) осы Қағидаларда белгіленген мерзімде, ол аяқталған күннен бастап 3 (үш) жұмыс күні ішінде жазбаша қарсылық ұсынылмаған жағдайларда;
2) мемлекеттік кіріс органы жазбаша қарсылықты кері қайтарып алуды алған күннен бастап 3 (үш) жұмыс күні ішінде жазбаша қарсылықты кері қайтарып алу арқылы жүзеге асырылады;
3) салық төлеуші салықтық зерттеп-қарау нәтижелері бойынша орналасқан жері бойынша салықтық зерттеп-қарау актісі жасалған күннен бастап 1 (бір) жұмыс күні ішінде болмаған жағдайларда жүргізіледі.
Салық тексеруін жүзеге асыратын мемлекеттік кірістер органы салық төлеушінің (салық агентінің) алдын ала тексеру актісіне жазбаша қарсылығында жазылған салықтарды және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді есептеуге байланысты қарсылықтарымен келіспеген жағдайларда, салық тексеруін жүзеге асыратын мемлекеттік кірістер органы осындай қарсылықты қарау мерзімі ішінде Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Мемлекеттік кірістер комитетіне (бұдан әрі – ҚР ҚМ МКК) сұрау салу жібереді.
ҚР ҚМ МКК қарсылық берген тұлға өзінің талаптары мен дәлелдемелерін негіздейтін мән-жайлар шегінде, сондай-ақ салық тексеруін жүзеге асыратын мемлекеттік кірістер органының позициясында көрсетілген дәлелдемелер мен негіздемелер шегінде салық тексеруін жүзеге асыратын мемлекеттік кірістер органының сұрау салуын 10 жұмыс күні ішінде қарайды.
Қосымша мәліметтер алу үшін сұрау салу қажет болған жағдайда, осы қарсылықты қарау күнтізбелік 30 күнге дейін ұзартылады.
Салық төлеушінің салықтық тексерудің алдын ала актісіне жазбаша қарсылығын қарау қорытындысы бойынша салықтық тексеруді жүзеге асыратын мемлекеттік кіріс органы жазбаша қарсылық бойынша қабылданған шешімді, оның ішінде ҚР ҚМ МКК жауабын ескере отырып, салықтық тексеру актісін жасайды және салықтық тексеру Салық кодексінің 18-тарауында белгіленген тәртіппен аяқталады.