Жеке тұлғалар үшін салықтық рақымшылық жүргізу бойынша

Алматы облысы бойынша Мемлекеттік кірістер комитеті департаменті жеке тұлғалар үшін салықтық рақымшылық жүргізуге байланысты келесіні хабарлайды.

 «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасы Кодексін (Салық кодексі) қолданысқа енгізу туралы» Қазақстан Республикасының 2017 жылғы 25 желтоқсандағы Заңының 57-3-бабын (бұдан әрі – Заң) жүзеге асыру мақсатында 2019 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша салық төлеушінің жеке шотында есептелінген өсімпұл сомаларын есептен шығару және 2018 жылғы мүлік салығы мен жер салығын төлеу бойынша міндеттерді қоспағанда, төленген күніне дейінгі, оны төлеу күнін қоса алғанда 2019 жылғы 1 қаңтарға дейінгі салық кезенінде салық міндеттері бойынша туындаған бересі сомасына есептелген өсімпұл сомаларын, сондай-ақ 2019 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша он бес жылдан астам дербес шотта есептелінген бересі сомаларын және оны есептен шығару күніне дейінгі, көрсетілген бересі сомасына есептелген өсімпұл сомаларын есептен шығару қағидалары (бұдан әрі - Қағидалар) Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2019 жылғы 29 шілдедегі № 797 бұйрығымен бекітілген.

Қағидалар нормативтік құқықтық актілерінің Эталондық бақылау банкінде 2019 жылғы 2 тамызда жарияланған және 2019 жылғы 13 тамыздан бастап қолданысқа енгізілді.

Осыған орай, барлық Аумақтық мемлекеттік кірістер басқармаларында салықтық рақымшылыққа жататын жеке тұлғалардың тізімін ақпараттық жүйелерден алып есептен шығару бойынша комисиялар құрылған.

Комиссия шарттарға сәйкес салық төлеушілерді іріктеу үшін жеке шоттарды түгендеу бойынша жұмыстар жүргізеді. Түгендеу жұмыстары 2020 жылдың 5 қаңтарына дейін жүргізіледі. 2019 жылғы 1 қаңтарға дейін салық кезеңіндегі салық міндеттері бойынша туындаған бересі сомасын толық көлемде төлеген, салық төлеушілер, осындай салық төлеушілерді анықтаған күннен бастап үш жұмыс күнінен кешіктірмей өсімпұл сомасын есептен шығару туралы шешім шығарады.

Мемлекеттік кірістер органы Шешім шығарылған күннен бастап үш жұмыс күнінен кешіктірмей Шешімде көрсетілген өсімпұл сомасын есептен шығару жүргізеді.

Бұл ретте Заңының 57-3-бабының ережелерін және Қағидаларды қолдану бойынша  келесіні түсіндіреміз.

Салықтық рақымшылыққа азаматтардың екі категориясы жатады.

Бірінші категория – орындалмаған салықтық міндеттемелері бар жеке тұлғалар (көлік салығы, мүлік салығы, жер салығы, жеке табыс салығы, жер учаскесін қолданғаны үшін төлем, және жеке тұлғаның басқа міндеттемелері). 2019 жылғы 1 қаңтарға дейінгі салық кезеніне салық міндеттері бойынша туындаған бересі сомасына төлеген жағдайда, 2019 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша салық төлеушінің жеке шотында есептелінген өсімпұл сомалары, сондай-ақ күніне дейін, есептелген өсімпұл сомалары рақымшылыққа жатады.

1-ші мысал. Жеке тұлға мүліктік табысын алуға байланысты 2017 жылы жеке табыс салығы бойынша (бұдан әрі – ЖТС) мағлұмдамасын 2016 жылға 500 000 теңге сомасына тапсырған. 2019 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша ЖТС бойынша негізгі қарыз сомасы толық төленген, бұл ретте 100 000 теңге өсімпұл сомасы төленбей қалған. 2019 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша өсімпұл сомасы 100 000 теңге, рақымшылыққа жатады.

2-ші мысал. 2019 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша салық төлеушіде салық берешегі жоқ. Мемлекеттік кірістер органымен 2019 жылғы 1 наурызда 2016-2018 жылдар бойынша көлік салығы есептелген, осыған байланысты, салықтық берешек пайда болды және өсімпұл есептелген. Салық төлеуші негізгі қарыз сомасын 2019 жылғы 1 тамызда толық төлеген. 2019 жылғы 1 тамызда есептелген өсімпұл сомасы, рақымшылыққа жатады.

3-ші мысал. 2018 жылғы 1 желтоқсанда жеке тұлға 2017 жыл бойынша мүлік салығын есептелген өсімпұлмен төлеген. Осылайша, 2019 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша салық төлеушіде мүлік салығы бойынша салық берешегі жоқ. Заңның және Қағидалардың нормаларына сәйкес төленген өсімпұл сомасы рақымшылыққа жатпайды.

Жеке тұлғалардың бірінші каттегориясы бойынша дербес шоттарға,  2019 жылғы 1 қаңтарға дейінгі салық кезеңі үшін толығымен есептеуді   түгендеу жүргізгеннен кейін өсімпұлды есептен шығару жүргізілетініне назар аударамыз.

Екінші категория – кәсіпкерлік қызметі бойынша (қосымша құн салығы, әлеуметтік салық және басқалар),  жергілікті ақпарат жүйесінен «БСАЖ» АЖ-не өткен кезде, он бес жыл бұрын пайда болған жаңылыс салықтық берешегі бар, жеке кәсіпкер ретінде тіркеу есебінде тұрмайтын жеке тұлғалар. Бұл ретте осындай жеке тұлғалар бұрынырақ кәсіпкерлік қызметпен айналысқандары туралы ақпарат мемлекеттік кірістер органдарында жоқ. Бұл категория бойынша салықтық берешектің барлық сомасын есептен шығару қажет.

Осылайша, салықтық берешекті есептен шығару үшін үш талапқа сәйкестік қажет:

• бұрын жеке кәсіпкер ретінде тіркеу есебінде тұрмайтын жеке тұлға;
• кәсіпкерлік қызметі бойынша (қосымша құн салығы, әлеуметтік салық және басқалар) салықтық берешегі бар;
• кәсіпкерлік қызметі бойынша жоғарыда көрсетілген берешек он бес жылдан артық есептелген.

Көрсетілген мысалдардан көргендей, жеке тұлға бұрынырақ «БСАЖ» АЖ-де жеке кәсіпкер ретінде тіркеу есебінде тұрғаны туралы ақпарат жоқ. Бұл ретте 2002 жылғы 24 шілдедегі жағдай бойынша қосымша құн салығы бойынша 27875 теңге сомасына сальдо айырбасталған, ал 2019 жылғы 1 тамыздағы жағдай бойынша ҚҚС бойынша салық берешегі сомасы 52797 теңге, соның ішінде өсімпұл – 24922 теңге. Осылайша, бұл жағдайда есептен шығаруға, есептен шығару күніне есептелген, қосымша құн салығы бойынша салық берешегі сомасы жатады.

Бірінші категория бойынша. Алматы облысы бойынша барлығы 88 919 жеке тұлға негізгі берешек сомасы – 1 462 210,5 мың теңге, өсімпұл сомасы – 506 754,8 мың теңге.

06.12.2019ж. жағдайға 35 209 жеке тұлғаның  136 908,1 мың теңге өсімпұл сомасы есептен шығарылды. Төленген негізгі берешек сомасы 606 003,7 мың теңге.

Екінші категория бойынша. Алматы облысы бойынша барлығы 15 жеке тұлға жалпы берешек сомасы – 39,7 мың теңге, оның ішінде 22,7 мың теңге, өсімпұл  – 17,1 мың теңге. Салық берешегі толық есептен шығарылды.