Үш компонентті интеграцияланған жүйе

"Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы (Салық кодексі)" Қазақстан Республикасы Кодексінің 72-1) тармағына сәйкес үш компонентті интеграцияланған жүйе (бұдан әрі – ҮИЖ) - деректерді тіркеу және беру функциясы бар бақылау-касса машинасынан (бұдан әрі – БКМ), қолма-қол ақшасыз төлемдерді қабылдауға арналған жүйеден (құрылғыдан) тұратын интеграцияланған жүйе сондай-ақ сауданы басқаруды, қызметтер көрсетуді, жұмыстарды орындауды және тауарларды есепке алуды автоматтандыру жүйесімен жарақтандырылған жабдықты (құрылғыны) немесе интеграцияланған жүйенің барлық үш компонентін алмастыратын бағдарламалық-аппараттық кешенді білдіреді.

Бүгінгі таңда YIS қолдану ерікті болып табылады.

ҮИЖ көлеңкелі экономикамен күрес құралдарының бірі болып табылады. ҮИЖ - ді өнім ретінде ірі және орта бизнес салық міндеттемелерін есепке алуды және орындауды жеңілдететін жүйе ретінде қолданады. Бірақ кәсіпкерлер мұндай жүйелерге қойылатын талаптарды өздері белгілейді.

"Үш компонентті интеграцияланған жүйеге және оны есепке алуға қойылатын талаптарды, оны орнату мен қолдану қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің бірінші орынбасары – Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2019 жылғы 2 қыркүйектегі №953 бұйрығына (бұдан әрі – № 953 бұйрық) сәйкес ҮИЖ-дің жұмысы мыналарды қамтитын аппараттық-бағдарламалық кешенді пайдалана отырып қамтамасыз етіледі::

1) бақылау-касса машиналарының мемлекеттік тізіліміне енгізілген деректерді тіркеу және беру функциясы бар бір және (немесе)бірнеше бақылау-касса машиналарынан (бұдан әрі – БКМ) тұратын Бақылау компоненті;

2) қолма-қол ақшасыз төлемдерді қабылдауға арналған бір және (немесе) бірнеше жүйелерден (құрылғылардан) тұратын ҮИЖ төлем компоненті);

3) ҮИЖ есептік компоненті (сауданы басқаруды, қызметтер көрсетуді, жұмыстарды орындауды және тауарларды есепке алуды автоматтандыруға арналған, сондай-ақ осы Талаптардың 14-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген функцияларды орындауды қамтамасыз ететін бағдарлама).

Жүйенің барлық компоненттерінің өзара байланысы модульдердің әрқайсысы екіншісін қолданудың міндеттілігі мен дұрыстығын бақылайтын етіп құрылған. Барлық үш модульден өткен Операция әдепкі бойынша бухгалтерлік есеп талаптарына, сондай-ақ заңнама талаптарына сәйкес келеді деп танылады.

ҮИЖ сату процесінің ашықтығын сақтауды, сондай - ақ бірыңғай ақпараттық платформа базасында онлайн БКМ, POS-терминал және тауарлар мен қызметтерді есепке алу жүйесін біріктіру мүмкіндігін қамтамасыз етуі тиіс.

ҮИЖ құнының есебі шамамен 200-300 мың теңге шегінде (жабдықтың құны, БКМ, POS-терминал, сканер, Абоненттік төлем) құрайды.

Қазақстан Республикасының аумағында салық салу мақсатында пайдалануға рұқсат етілген ҮИЖ модельдерінің тізбесі ҮИЖ бірыңғай тізілімінде болады.

Бүгінгі таңда ҮИЖ бірыңғай тізіліміне ҮИЖ 4 моделі енгізілді (Trinity, Trinity 1.2, Prosklad.kz, Учет.kz).

Оңайлатылған декларация негізінде арнаулы салық режимін қолданатын ЖК үшін ҮИЖ қолданудың артықшылықтары.

Сонымен қатар, Салық кодексінің 82-бабының 4-тармағына сәйкес ең төменгі айналым республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарында қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің 20 000 еселенген мөлшерін құрайды.

Осы тармақтың бірінші бөлігінде белгіленген ең төменгі айналымға республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарында қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің 124 184 еселенген мөлшері шегінде оңайлатылған декларация негізінде арнаулы салық режимін қолданатын дара кәсіпкердің үш компонентті интеграцияланған үш компонентті міндетті түрде қолдана отырып, қолма-қол ақшасыз нысанда жасалған айналымы енгізілмейді жүйелер.

Сондай-ақ бөлшек салықтың арнаулы салық режимін қолданатын салық төлеушінің айналымы ең аз айналымға енгізілмейді.

Алайда, бұл ұлғаю үш компонентті интеграцияланған жүйені пайдалана отырып, қолма-қол ақшасыз нысанда (яғни банк карточкалары арқылы сатып алушылармен есеп айырысу) жүргізілетін айналымдарға ғана қолданылатынын ескеру қажет.