«Көлеңкелі банктік аударымдар»

Интернет технологиялардың дамуы нәтижесінде төлемдерді тез және ыңғайлы жүзеге асыруға мүмкіндік беретін банк өнімдері де белсенді дамуда. Мобильді нөмір бойынша, СМС, QR код, түрлі мобильді әмияндар және т.б. арқылы төлем жүргізіге мүмкіндік бар. Кейбір банк өнімдері халық арасында танымал және кәсіпкерлік қызметте белсенді қолданылады.

Іс жүзінде қолма-қол ақша айналымының көп бөлігі қолма-қол ақшасыз ортаға көшті. Сөзсіз, қолма-қол ақшасыз төлемдер деңгейінің өсуі елдегі көлеңкелі экономиканың қысқаруына ықпал етеді.

Дегенмен, кәсіпкерлік қызметте пайдаланылатын қолма-қол ақшасыз төлемдер бойынша айналымдар фискализациялануға және кәсіпкерлердің салық есептілігінде көрсетілуге тиіс.

Мемлекет тарапынан бизнесті жайлы дамыту үшін барлық жағдай жасалған, шамамен 1,2 млн. микро және шағын бизнес субъектілері үш жылға табысынан салық төлеуден босатылған және тексеруге үш жылдық мораторий жарияланған.  

Сонымен қатар, мораторийдің қолданылу кезеңінде бизнес тарапынан барлық қолданыстағы белгіленген нормалар мен ережелерді ерікті түрде орындау және босатылған қаражатты бизнесті дамытуға салық төлеуден жіберу күтілді.

Алайда, бүгінгі күні кассалық тәртіптің төмен деңгейі байқалады, атап айтқанда тауарларды, жұмыстар мен қызметтерді сату кезінде чектер берілмейді. Ағымдағы жылы азаматтық бақылау шеңберінде мемлекеттік кірістер органдарына ағымдағы жылдың 5 айы ішінде ел тұрғындарынан чектерді бермеу туралы
12 мыңнан астам шағым түсті.  

Сонымен қатар, пайда болған банк өнімдері кәсіпкерлік қызметте нақты айналымдарды жасыруға мүмкіндік беретін құрал ретінде жаппай қолданыла бастады, бөтен адамдарға банктік аударымдар қолданылды немесе бизнес субъектісі ретінде тіркелмеген адамдар қолданды, осылайша көлеңкелі айналымдардың дамуына ықпал етті.

Осыған байланысты, Мемлекеттік кірістер комитеті ҚР Ұлттық Банкімен, Қазақстан қаржыгерлер қауымдастығымен және екінші деңгейдегі банктермен талқыланатын осындай төлемдер мен аударымдарды бөлу және фискализациялау бойынша бірқатар шешімдер әзірледі.  

Сондай-ақ, әзірленген шешімдерде кәсіпкерлер тауарлар, жұмыстар мен қызметтер үшін есеп айырысу кезінде кәсіпкерлік қызмет үшін ашылған шоттарды пайдалануы көзделеді.    

Ұсынылып отырған механизмдер аудармаларды жеке мақсатта пайдаланатын жеке тұлғалардың аудармаларына әсер етпейтінін атап өткен жөн.

Мемлекеттік кірістер комитеті бизнесті ашық және ашық жұмыс істеуге, белгіленген нормалар мен ережелерді уақтылы және дербес орындауға, нақты айналымды көрсетуге және бақылау-касса машиналарын қолдануға және әрбір сату кезінде чектер беруге шақырады.

Ал тұтынушыларға өз азаматтық позициясын белсенді түрде білдіру және «Чекті талап ет-жүлдені ұтып ал!» акциясына қатысуға шақырады.